Przeczytane

 

Paweł Rochala „Las Teutoburski 9 rok n.e.”

Książa ze znanej serii Bellony Historyczne Bitwy zabiera czytelników tym razem do jednej z ważniejszych bitew w dziejach świata. Bitwy w Lesie Teutoburskim. Dlaczego była to tak ważna bitwa, paradoksalnie książka ta niespecjalnie zajmuje się tym zjawiskiem. Seria Historyczne Bitwy koncentruje się na militarnych aspektach historii. Według dobrze sprawdzonej recepty mamy więc najpierw krótki rys historyczny przełomu epok zarówno w Rzymie jaki i wśród plemion germańskich. Następnie zarys relacji pomiędzy tymi podmiotami w I wieku przed Chrystusem. Następnie autor zajmuje się strukturą i wyposażeniem armii, które starły się w Lesie Teutoburskim. Dla osób zainteresowanych militariami z pewnością bardzo ciekawa część książki.

Jeszcze tylko trochę stron poświęconych poczynaniom Warusa w Germanii i planom Arminiusza wywołania powstania przeciwko Rzymianom w Germanii. Po czym w okolicach 196 strony następuje próba rekonstrukcji samej bitwy. Rekonstrukcji ponieważ istnieje bardzo znikoma ilość materiału źródłowego jej dotyczącego. Paradoksalnie więcej wiemy o wyprawach odwetowych Rzymian po bitwie jak o niej samej. Z drugiej strony jest to dość zrozumiałe, z samej bitwy nie uratował się nikt z oficerów, nieliczni zwykli żołnierze zarówno nie mieli ambicji jak i możliwości by zostawić jakieś wspomnienia dotyczące tego wydarzenia. Sami Germanie natomiast nie posługiwali się wtedy pismem tak więc pamięć o tym zwycięstwie uległa u nich zatarciu.

Pomimo tych uwarunkować fragment książki poświęconej przebiegowi bitwy czyta się z dużym zainteresowaniem. Autor  stara się uprawdopodobnić swoje przypuszczenie czy to posługując się odwołaniami do rzeźby terenu czy też do analogicznych sytuacji z przeszłości by nadać temu szczupłemu materiałowi źródłowemu realny kształt.  Dzięki temu możemy spróbować zobaczyć wręcz heroiczne wysiłki Rzymian zwabionych przez Arminiusza w zasadzkę by się z niej wyrwać i jeżeli założyć, iż autor książki w swojej rekonstrukcji ma rację można stwierdzić, iż tak niewiele im zabrakło by się uratować.

Tak się jednak nie stało i armia Warusa uległa zagładzie a w raz z nią plany podporządkowania Rzymowi Germanii na wschód od Renu. Sytuacja wewnętrzna w samym Rzymie zadecydował, iż do planów podboju tych terenów już nigdy nie powrócono. Tak więc mamy tym sposobem odpowiedź na pytanie dlaczego była to tak istotna bitwa w dziejach świata.