Przeczytane

 

Leszek Jarosz „Historia Mundiali; t1 1930-1974”

Musze zacząć od uwag krytycznych do tej książki. Są one w zasadzie dwie, pierwsza dlaczego musiała się skończyć oraz druga już taka trochę poważniejsza, dlaczego poszczególne rozdziały są co raz krótsze, od prawie 80 stron o pierwszych mistrzostwach w Urugwaju do ledwie 62 o tym z 1974 roku.

Pomijając te dwie „uwagi” książka absolutnie wspaniała, taka przy lekturze, której trawa wydawała się zieleńsza, oranżada bardziej czerwona i generalnie wszystko lepsze. Autor  Leszek Jarosz niestety już świętej pamięci w sposób doskonały poradził sobie z zagadnieniem jakim było przedstawienie w ciekawy sposób historii Mundiali.

Wykonał iście benedyktyńską pracę w zakresie zgromadzenia faktów dotyczący mistrzostw. Szczególnie ich pierwszych edycji gdzie nie ma, a w zasadzie do jego książki nie było 100% pewności nie tylko co do strzelców bramek ale nawet składów poszczególnych ekip. Ustalanie tych wszystkich danych to znakomity przykład pracy historyka, w tym wypadku sportu.

Książka w rewelacyjny wręcz sposób łączy ze sobą faktografię, opis przebiegu rozgrywek oraz masę ciekawostek. Jej strukturę wyznaczają rzecz jasna poszczególne Mundiale i wokół nich koncentruje się narracja. Talent autora spowodował, iż nie mamy tutaj do czynienia tylko z opisem poszczególnych spotkań choć rzecz jasna te ikoniczne dla piłki nożnej ( jak choćby Brazylia vs Urugwaj 1950, Węgry vs RFN 1954 czy Anglia vs RFN w 1966) są potraktowane szeroko. Każdy Mundial ukazany jest na tle epoki w jakiej się rozgrywał jej blasków i cieni. Do tego to wydobywanie różnych „tajemnic” z mistrzostw. Choćby takiej ile w rzeczywistości bramek w meczu Polska vs Brazylia strzelił Ernest Willmowski. Cztery jak się powszechnie uważa czy trzy jak stara się udowodnić autor.

Lektura tej książki jest tak pasjonująca, że człowiek nie dostrzega spędzonego nad nią czasu. Jest ona taka ponieważ jej autor włożył w nią nie tylko swój talent ale i serce.

Z ogromu ciekawych historii jakie się pojawiły w „Historii Mundiali” pozwolę sobie przytoczyć kilka.  Mistrzostwa Świata w Szwecji w 1958 roku to ostatnia impreza gdzie interes telewizji nie zdominował zawodów. Ba mecz półfinałowy pomiędzy Szwecją a RFN nie był transmitowany w szwedzkiej telewizji. Widzowie urywki tego spotkania rozegranego we wtorek wieczorem zobaczyli dopiero w czwartek ponieważ w środy telewizja miała dzień przerwy. I jeszcze anegdota z tamtego meczu. Mianowicie Niemcy oskarżyli Szwedów o to, że z trybun rozlegał się dla nich doping takie to były czasy!

Czasami wielkie gesty rodzą się zupełnie przypadkowo, wszyscy przyzwyczaili się do wznoszenia pucharu do góry przez zwycięzcę rozgrywek. Sam gest narodził się dość przypadkowo gdy kapitan Brazylijczyków Bellini wzniósł go do góry właśnie po dekoracji w 1958 roku.

Trudno sobie współcześnie wyobrazić, iż trener reprezentacji opuszczą ją w trakcie Mundialu by dowodzić drużyną klubową, której równocześnie jest również trenerem. W 1974 roku nie byle kto bo Rinus Michels trener Holandii opuścił Niemcy i udał się do Hiszpanii na dwa dni by poprowadzić Barcelonę w meczach półfinału Pucharu Króla z Atletico Madryt.

Nawet w książce o piłce nożnej można spotkać ciekawe fakty dotyczące innych dziedzin życia. W dobie histerii związanej ze zmianami klimatycznymi gdzie wiedza zastępowana jest emocjami nich fakty będą kubłem zimnej wody wylanym na tych rozgrzanych od emocji. Mamy roku 1954, ćwierćfinał Mistrzostw Świata w Szwajcarii, mecz Austria – Szwajcaria „Było ponad 40 st C i prawdopodobnie żaden mecz mistrzostw świata nie był rozegrany w wyższej temperaturze. (…) Bramkarz Austrii Kurt Schmied już na początku doznał udaru słonecznego, (…) wtedy doszło do niespodziewanego zwrotu akcji – z powodu udaru słonecznego na ziemię upadł szwajcarski obrońca Bocquet”.

Książka, którą powinien przeczytać każdy kto choć trochę lubi piłkę nożną.